หลักปรัชญา ยูเก็น เล่มที่ 90 (จบ) จากซีรีส์ 99 เล่ม

ประวัติความเป็นมาของหลักปรัชญา "ยูเก็น" (Yuugen) - มองเห็นความงามที่ซ่อนอยู่
คำว่า "ยูเก็น" มาจากคำภาษาญี่ปุ่นสองคำที่รวมกัน ได้แก่ "幽" (ยู) ที่หมายถึง "ลึกลับ", "เงียบสงบ", หรือ "ความไม่สามารถมองเห็นได้" และคำว่า "玄" (เก็น) ที่หมายถึง "ความลึกซึ้ง", "ลึกลับ", หรือ "ความไม่สามารถอธิบายได้" เมื่อนำมารวมกันจึงมีความหมายว่าการเห็นความงามในสิ่งที่ไม่สามารถมองเห็นหรืออธิบายได้อย่างตรงไปตรงมาเป็นการรับรู้ถึงความลึกซึ้งและความงามที่ซ่อนอยู่ในธรรมชาติและชีวิตประจำวัน
การใช้คำว่า "ยูเก็น" เริ่มมีการบันทึกอย่างเป็นทางการในช่วงปลายยุคเฮอัน (Heian period) หรือประมาณ 1,000 ปีที่แล้ว โดยได้รับอิทธิพลจากศิลปะและวรรณกรรมญี่ปุ่นในสมัยนั้น ซึ่งได้เน้นการสัมผัสกับความงามที่ไม่สมบูรณ์แบบและความละเอียดอ่อนที่ไม่สามารถจับต้องได้ ในวรรณคดีเฮอัน เช่น Genji Monogatari (เก็นจิ มโนกาตาริ) การรับรู้ความงามที่ลึกซึ้งและการยอมรับในความไม่สมบูรณ์แบบนั้นได้รับการถ่ายทอดในรูปแบบต่างๆ ที่สะท้อนถึงการมองโลกในแง่ของความเงียบสงบและความงามที่ลึกลับ
การเชื่อมโยงกับศิลปะญี่ปุ่น
ในศิลปะญี่ปุ่น เช่น การเขียนภาพ, การจัดสวน, หรือแม้แต่การออกแบบการแสดงในโรงละครญี่ปุ่น การใช้ยูเก็นเป็นแนวคิดหลักในการสร้างงานศิลปะที่เต็มไปด้วยความลึกลับและความลึกซึ้งในรายละเอียด แม้จะมีการจัดระเบียบอย่างเรียบร้อยและสวยงาม แต่ก็ยังคงแฝงความไม่สมบูรณ์แบบ ซึ่งทำให้ผู้ชมรู้สึกถึงความสงบและความลึกซึ้งในงานศิลปะนั้นๆ
ตัวอย่างที่เด่นชัดในการใช้แนวคิดยูเก็นในศิลปะญี่ปุ่นคือการออกแบบสวนญี่ปุ่น (Japanese Garden) ซึ่งมักมีการจัดระเบียบที่ดูเรียบง่ายและเป็นธรรมชาติ แต่เต็มไปด้วยความหมายและความงามที่สามารถสัมผัสได้ในความเงียบสงบของสถานที่ เช่น การใช้หิน, น้ำ, และพืชพรรณในสวนเพื่อสร้างความรู้สึกถึงความสงบและลึกซึ้งที่ยากจะอธิบายด้วยคำพูด
ยูเก็นในบทกวีเฮย์กัน (Haiku)
บทกวีเฮย์กันซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมญี่ปุ่นในยุคเฮอันและยุคต่อมา ยังใช้แนวคิดยูเก็นในการสื่อสารความงามที่ลึกซึ้งและเงียบสงบในธรรมชาติ ด้วยการใช้คำไม่กี่คำแต่แฝงความหมายลึกซึ้ง โดยมักจะเน้นไปที่การสังเกตธรรมชาติในมุมมองที่ละเอียดและลึกซึ้ง ตัวอย่างเช่น:
"โค้งอาทิตย์ตก, เงียบสงบแสงจันทร์, คืนฝนเบาๆ"
ประโยคนี้สะท้อนให้เห็นถึงการรับรู้ถึงความงามในธรรมชาติที่แฝงไปด้วยความรู้สึกถึงความไม่สมบูรณ์และความลึกซึ้ง ที่ผู้เขียนไม่สามารถอธิบายได้โดยตรงแต่สามารถสัมผัสได้ผ่านความเงียบสงบและการสังเกต
การเชื่อมโยงกับจิตวิทยาและพุทธศาสนา
ในมุมมองของจิตวิทยาและพุทธศาสนา ยูเก็นสามารถเชื่อมโยงกับหลักการของการตระหนักรู้ในปัจจุบัน (mindfulness) และการยอมรับความไม่สมบูรณ์ (imperfection) ของชีวิต โดยที่การมองเห็นความงามที่ซ่อนอยู่ในสิ่งที่ไม่สมบูรณ์นั้นเป็นการฝึกฝนให้มีสติในทุกๆ ปัจจุบันขณะ การยอมรับความจริงที่ว่าโลกนี้ไม่มีอะไรที่สมบูรณ์แบบ คือการเรียนรู้ที่จะเห็นคุณค่าในทุกๆ สิ่งที่เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตไม่ว่าจะเป็นในแง่ของความสุขหรือความเจ็บปวด
ในพระพุทธศาสนา แนวคิดเรื่อง "ความไม่เที่ยง" (Anicca) และ "ความไม่สมบูรณ์" (Dukkha) เป็นหลักการที่ช่วยให้เราตระหนักรู้ถึงความลึกซึ้งของชีวิต การยอมรับและเข้าใจถึงความไม่สมบูรณ์นั้นเป็นการทำให้เราไม่ยึดติดกับสิ่งต่างๆ ในโลกนี้ แต่สามารถเห็นความงามในสิ่งที่เกิดขึ้นและสูญหายไปอย่างเป็นธรรมชาติ เช่นเดียวกับในยูเก็นที่ความงามซ่อนอยู่ในความไม่สมบูรณ์และความไม่สมเหตุสมผล
สรุป
ยูเก็นเป็นหลักปรัชญาที่ช่วยให้เราเห็นความงามในสิ่งที่ไม่สมบูรณ์และไม่สมเหตุสมผล ผ่านการรับรู้ที่ลึกซึ้งและการยอมรับในความเป็นจริงของชีวิต แม้จะมีความยากลำบากและความไม่สมบูรณ์ก็ตาม หลักปรัชญานี้ได้รับอิทธิพลอย่างมากจากศิลปะและวรรณคดีญี่ปุ่น และยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน โดยการเห็นคุณค่าในทุกสิ่งที่เกิดขึ้นและยอมรับความเป็นไปของโลกอย่างมีสติและความสงบ.