จริยศาสตร์คุณธรรมเบื้องต้น

มีรถไฟเบรคแตกขบวนหนึ่ง กำลังจะแล่นไปชนคน 5 คนที่ซ่อมทางรถไฟอยู่ คุณยืนอยู่ข้างทางรถไฟ คุณเห็นว่าถ้ายื่นมือไปสลับสวิทช์เปลี่ยนรางรถไฟ รถไฟจะเปลี่ยนเส้นทางไปอีกเส้นหนึ่งซึ่งจะไปชนคน 1 คน คุณจะสลับรางให้คน 1 คนตาย แทนที่จะเป็น 5 คนไหม ถ้าคุณสลับราง คุณคือนักประโยชน์นิยม ที่มุ่งสร้างความสุข ลดความทุกข์ในโลก ถ้าคุณไม่สลับราง คุณคือนักหน้าที่นิยม ที่คิดว่ามนุษย์คนหนึ่ง ซึ่งมีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ไม่อาจถูกใช้เป็นเครื่องมือไปสู่เป้าหมายอื่นใดได้

ถ้าคุณคิดว่าคำถามนี้ถามผิด เพราะชีวิตจริงทางจริยธรรมของมนุษย์นั้นสลับซับซ้อน ไม่อาจลดทอนลงเป็นคำถามว่า yes หรือ no คุณคือนักจริยศาสตร์คุณธรรม จริยศาสตร์คุณธรรมไม่ได้ถามถึงกฎสากลที่จะบอกได้เสมอไปว่าอะไรถูกหรือผิด และก็ไม่ได้คิดว่าความถูกผิดขึ้นอยู่กับอำเภอน้ำใจคนด้วย ความถูกผิด เหมาะสม ไม่สุดโต่ง ต้องตัดสินจากความรู้สึกนึกคิดของคน นี่คือเหตุผลที่คำถามที่สำคัญกว่า "คุณจะทำอะไร" คือคำถามที่ว่า "คุณเป็นคนอย่างไร"