ตำนานการเกณฑ์ทหาร : ต้นกำเนิดทหารไทย

หนังสือเล่มนี้กล่าวถึงประวัติศาสตร์การเกณฑ์ทหารในประเทศไทย โดยเริ่มต้นจากการศึกษาพัฒนาการของการเกณฑ์ทหารในสมัยโบราณ ซึ่งมีลักษณะการเกณฑ์แบบบังคับ โดยชายฉกรรจ์ทุกคนต้องเข้ารับราชการทหาร และมีการควบคุมกำลังพลโดยผ่านระบบวงศาคณาญาติ

ต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยา ระบบการเกณฑ์ทหารได้มีการเปลี่ยนแปลง โดยมีการจัดตั้งหน่วยงานราชการขึ้นเพื่อรับผิดชอบดูแลการเกณฑ์ทหาร และมีการแบ่งประเภททหารออกเป็น ๔ เหล่า คือ ทหารช้าง ทหารม้า ทหารราบ และทหารช่าง

ในสมัยกรุงธนบุรีและกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ระบบการเกณฑ์ทหารยังคงมีลักษณะเช่นเดียวกับสมัยกรุงศรีอยุธยา แต่มีการปรับปรุงและพัฒนาให้มีความเหมาะสมกับสถานการณ์บ้านเมืองในแต่ละยุคสมัย เช่น มีการจัดตั้งกองทหารอาสา และมีการนำอาวุธสมัยใหม่เข้ามาใช้ในการฝึกและรบ

ในช่วงปลายสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร พุทธศักราช ๒๔๕๗ ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นของการเกณฑ์ทหารแบบสมัยใหม่ โดยมีการกำหนดคุณสมบัติของผู้ที่จะเข้ารับราชการทหาร และมีการจัดตั้งหน่วยงานขึ้นมารับผิดชอบโดยเฉพาะ

ระบบการเกณฑ์ทหารในปัจจุบันยังคงยึดหลักการตามพระราชบัญญัติลักษณะเกณฑ์ทหาร แต่มีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายให้มีความทันสมัยและสอดคล้องกับสถานการณ์บ้านเมืองอยู่ตลอดเวลา